Zdalne pobieranie danych z tachografu jako standard branżowy

Pierwsze tachografy – analogowe korzenie

Pierwsze urządzenia do rejestracji przebiegu trasy pojawiły się już pod koniec XIX wieku. Wynalazki te były pierwotnie przeznaczone dla transportu kolejowego, który wówczas dynamicznie się rozwijał, ale również doświadczał dramatycznych wypadków.

Jeśli chodzi o urządzenia dla samochodów ciężarowych, to pierwsze pełnoprawne tachografy zadebiutowały w latach 20. XX wieku. Choć w tamtym czasie były one traktowane głównie jako ciekawostka techniczna, już wtedy można było dostrzec ich potencjał i przewidzieć, jak ważną rolę odegrają w przyszłości.

Do użytku natomiast wprowadzone zostały w latach 50. XX wieku. Początkowo były to urządzenia analogowe, które rejestrowały czas pracy, prędkość pojazdu oraz przebyte odległości na papierowych tarczach..

Wraz z ewolucją tachografu  rozwijały się sposoby manipulacji zapisami. Nie chodziło tylko o zafałszowanie czasu pracy, ale również o ukrywanie rzeczywistej prędkości pojazdu. W tamtych latach, tachografy stały się prawdziwym postrachem na drogach, ponieważ na ich podstawie masowo wystawiano mandaty za przekraczanie dozwolonej prędkości. Co ciekawe, aż do lat 90., ciężarówki nie były wyposażone w ograniczniki prędkości, co dawało kierowcom możliwość rozpędzania pojazdów do trzycyfrowych wyników. 

Analogowe tachografy, mimo swojej prostoty, były kluczowym narzędziem  monitorowania pracy kierowców i zapewnienia przestrzegania przepisów dotyczących czasu pracy i odpoczynku. Jednakże, miały one swoje ograniczenia. Odczyt danych wymagał fizycznego dostępu do papierowych tarcz, a analiza danych była czasochłonna i podatna na błędy. 

Przejście na tachografy cyfrowe

Początek lat 2000 przyniósł rewolucję w postaci tachografów cyfrowych. W odpowiedzi na potrzeby branży i nowe regulacje Unii Europejskiej, w 2006 roku wprowadzono obowiązek stosowania tachografów cyfrowych we wszystkich nowo rejestrowanych pojazdach ciężarowych oraz autobusach na terenie UE. Cyfrowe tachografy zastąpiły analogowe urządzenia, oferując szereg udogodnień.

Przede wszystkim przechowywały dane w formie elektronicznej, co wyeliminowało potrzebę korzystania z papierowych tarcz. Dzięki temu możliwe stało się dokładniejsze monitorowanie pracy kierowców. Ci natomiast zostali wyposażeni w karty kierowcy, które umożliwiają identyfikację i przechowywanie danych dotyczących ich czasu pracy. 

Jednym z kluczowych elementów cyfrowych tachografów jest możliwość przechowywania danych przez dłuższy czas, co ułatwia zarządzanie flotą oraz kontrolowanie zgodności z przepisami. Jednak mimo tych udogodnień, odczytywanie danych nadal wymagało fizycznego dostępu do pojazdów, co nie ukrywajmy mogło być uciążliwe, czasochłonne i kosztowne.

Nowa era w zarządzaniu flotą

Dziś proces ten został uproszczony, dzięki możliwości zdalnego pobierania danych. Firmy mogą odczytywać dane tachografów bez konieczności fizycznego dostępu do pojazdu, co jest ogromnym ułatwieniem dla flot transportowych. Zgodnie z przepisami odczyt danych musi odbywać się co 90 dni,, a także w sytuacjach takich jak wycofanie pojazdu z użytkowania bądź uszkodzenie tachografu.

Chociaż tachograf cyfrowy jest znacznie bardziej odporny na oszustwa niż jego analogowy poprzednik, wciąż zdarzają się przypadki manipulacji. Jedną z najczęściej stosowanych metod fałszowania wyników jest użycie silnych magnesów neodymowych, które zakłócają działanie impulsatorów w skrzyni biegów, co powoduje, że tachograf rejestruje postój, mimo że pojazd jest w ruchu. Tego typu manipulacje mają poważne konsekwencje – fałszują dystans, prędkość i czas pracy kierowcy, a także mogą wpływać na działanie systemów bezpieczeństwa pojazdu, takich jak ABS czy ASR.

Pomimo zaawansowanych technologii ochronnych, jazda "na magnesie" wciąż jest stosowana, choć kary za takie praktyki są dotkliwe. Kierowca może stracić uprawnienia na 3 miesiące, a na firmę i zarządzających transportem nakładane są grzywny rzędu 10 000 zł.

Korzyści z wdrożenia zdalnego pobierania danych

Według badań przeprowadzonych przez Polski Instytut Transportu Drogowego, aż 70% firm transportowych, które wdrożyły zdalne pobieranie danych z tachografów, odnotowało znaczące oszczędności w kosztach operacyjnych. Ponadto, średni czas potrzebny na pobranie danych floty składającej się z 50 pojazdów skrócił się o 60% w porównaniu do tradycyjnych metod.
Jednocześnie, 45% firm, które nie wdrożyły jeszcze tej technologii, obawia się o bezpieczeństwo danych. Mimo to, nowoczesne systemy zdalnego pobierania danych są wyposażone w zaawansowane mechanizmy szyfrowania, co minimalizuje ryzyko cyberataków.

Automatyzacja procesu pozwala na oszczędność czasu pracy, który może być przeznaczony na inne, bardziej strategiczne działania. 

Zgodność z przepisami i minimalizacja ryzyka kar

Przepisy dotyczące czasu pracy kierowców są rygorystyczne a ich przestrzeganie jest obowiązkiem każdej firmy transportowej. Zdalne pobieranie danych z tachografu umożliwia regularne i automatyczne pobieranie danych, co pomaga w zapewnieniu zgodności z obowiązującymi regulacjami. W Polsce, zgodnie z przepisami, dane z tachografu muszą być pobierane co najmniej co 90 dni, a z kart kierowców co najmniej co 28 dni. Zdalne systemy minimalizują ryzyko przekroczenia tych terminów i związanych z tym kar finansowych.

Współczesne technologie oferują zaawansowane zabezpieczenia, które chronią dane przed nieautoryzowanym dostępem. Przesyłanie odbywa się z użyciem szyfrowanych połączeń, a dostęp do informacji mają tylko uprawnione osoby. Dzięki temu firmy transportowe mogą mieć pewność, że dane dotyczące działalności ich firmy są bezpieczne. W kontekście coraz częstszych cyberataków, posiadanie solidnych zabezpieczeń jest kluczowe dla ochrony danych osobowych i biznesowych.

Branża transportowa nieustannie się rozwija, a zdalne pobieranie danych z tachografu jest jednym z kluczowych elementów tej ewolucji. W miarę jak technologia będzie się rozwijać, systemy zdalnego zarządzania flotą będą stawać się coraz bardziej zaawansowane i zintegrowane z innymi narzędziami, takimi jak systemy telematyczne czy narzędzia do analizy danych. Inwestycja w zdalne pobieranie danych to krok w stronę przyszłości, który pozwala firmom transportowym być o krok przed konkurencją i lepiej dostosować się do dynamicznie zmieniającego się rynku.

Przyszłość zarządzania flotą

W przyszłości możemy spodziewać się większej integracji z systemami zarządzania flotą oraz rozwoju narzędzi analitycznych opartych na sztucznej inteligencji. Dla firm, które chcą utrzymać swoją konkurencyjność na rynku, inwestycja ta staje się koniecznością, pozwalającą na szybsze reagowanie na zmieniające się warunki rynkowe i zapewnienie zgodności z przepisami.
Zarządzanie flotą w erze cyfrowej wymaga elastyczności i zdolności do szybkiego adaptowania się do nowych wyzwań. Zdalne pobieranie danych z tachografu to klucz do skutecznego zarządzania i optymalizacji operacyjnej, a w rezultacie – do osiągnięcia sukcesu na konkurencyjnym rynku transportowym.